गद्य शिक्षण विधियाँ, Part-16, #Sanskrit shikshan vidhi, gady shikshan vidhiyan, Teaching methods
February 18, 2020
0
गद्य शिक्षण विधियाँ, Part-16, #Sanskrit shikshan vidhi, gady shikshan vidhiyan, Teaching methods
गद्य शिक्षण विधियाँ :-
मनुष्य की सहज एवं स्वाभाविक अभिव्यक्ति का रूप गद्य है। लेकिन साधारण व्यवहार की भाषा गद्य तभी कही जा सकती है जब वह व्यवस्थित और स्पष्ट हो।
उद्देश्यम् – ग्रहणम् अभिव्यक्तिश्च
शुद्ध पदों का ज्ञान व उच्चारण ।
नए नए शब्दों के प्रति आकर्षित करके छात्रों में अभिरुचि पैदा करना ।
शब्द भंडारण व शक्तियों का ज्ञान प्रदान करना।
भावाभिव्यक्ति तथा कल्पना शक्ति का वर्णन करना।
विवेचनात्मक तथा समीक्षात्मक शक्ति का विकास।
गद्य शिक्षण विधियाँ :-
उद्बोधनविधि,
अर्थबोधविधि,
प्रवचनविधि,
कथनविधि,
स्पष्टीकरण विधि,
प्रश्नोत्तर विधि,
संवाद विधि,
सुकराती विधि,
व्याख्या विधि,
गद्य पाठ योजना
1. पूर्व ज्ञान परीक्षण
2. प्रस्तावना
3. उद्देश्य कथन
4. प्रस्तुतिकरण
5. आदर्श वाचन, अनुकरण वाचन
5. अशुद्धि संशोधन काठिन्य निवारण
7. बोद्ध प्रश्न
8. मौन वाचन
9. विचार विश्लेषणात्मक
10. सार कथन
11.पुनरावृति प्रश्न
12. गृह कार्य